Module - Storytelling


Competentiegericht onderwijs

Competentiegericht leren en competentiegericht onderwijs bestaan niet uit traditionele onderwijssituaties. Ze zijn gebaseerd op het idee dat je leert door ervaring en ontdekking.

Bron: Pixabay


Dit concept heeft gevolgen voor de manier waarop lerenden kunnen worden opgeleid. Het idee is dat ze actief betrokken moeten zijn bij de leersituatie. Zij leren het best in zinvolle contexten en in samenwerking en interactie met anderen en met hun omgeving. Zo stellen zij zichzelf in staat kennis te verwerven, kennis te construeren en hun nieuw geconstrueerde ideeën met die van anderen te controleren en te toetsen. Dit benadrukt de noodzaak om onderwijs te geven waarbij de lerende centraal staat, maar waarbij ook nieuwe horizonten en perspectieven worden geboden en enthousiasme wordt gewekt voor dingen die tot dan toe misschien onbekend waren.

Kernmerken van competentiegericht onderwijs

Competentiegericht onderwijs vereist een benadering van onderwijs die verschilt van de traditionele benaderingen van onderwijs. In competentiegericht onderwijs is men geneigd het belang te benadrukken van krachtige, of rijke leeromgevingen, waardoor lerenden kunnen deelnemen aan betekenisvolle leerprocessen. De meest onderscheidende kenmerken van deze benadering kunnen als volgt worden samengevat:

Betekenisvolle contexten

Om te kunnen leren is het aan te bevelen om betekenisvolle contexten te creëren of te zoeken waarin volwassen lerenden de relevantie en de betekenis van de te verwerven competenties op een authentieke manier zullen ervaren.

Holistische benadering

Competenties zijn holistisch en bijgevolg moet de educatieve aanpak ook holistisch en integrerend zijn.

Constructief leren

De filosofie van competentiegericht onderwijs heeft zijn wortels in het sociaal constructivisme dat onze opvattingen over leren dezer dagen doordringt. Leren wordt opgevat als een proces van het construeren van je eigen kennis in interactie met je omgeving, eerder dan als een proces van het absorberen van de kennis die anderen op je proberen over te dragen. Het gevolg van deze opvatting is dat educatieve processen beter constructief kunnen zijn, dit in tegenstelling tot leerprocessen die gericht zijn op informatieverwerking waarna de daadwerkelijke toepassing van kennis moet worden afgewacht.

Samenwerkend, interactief leren (met medeleerlingen, leerkrachten, enz.).

Het basisidee achter competentiegericht onderwijs is leerlingen te helpen hun eigen kennis te ontwikkelen en op te bouwen. Samenwerking en interactie zijn zowel domeinen van het leren als voertuigen van het leren in andere domeinen. Als leren verondersteld wordt tot op zekere hoogte zelf geïnitieerd en zelf gereguleerd te zijn en gericht is op de ontwikkeling van persoonlijke competenties, dan moet de educatieve aanpak ruimte bieden voor diversiteit in behoeften en daaraan gerelateerd in doelen en doelstellingen.araan gerelateerd in doelen en doelstellingen. Dit vereist een open benadering waarin onderwijs een dialoog omvat tussen lerenden en opvoeders over verwachtingen, behoeften, doelen, keuzes enz.

Ontdekkend leren

Open leerprocessen vereisen leren dat kan worden gekarakteriseerd als actief ontdekkend leren in tegenstelling tot receptief leren. Dit betekent niet dat leerinhouden niet beschikbaar en toegankelijk moeten worden gemaakt. Het betekent dat de manier van het verwerven van deze kennis of deze competenties, niet alleen een proces van het verstrekken van informatie zou kunnen zijn, maar beter kan worden ingebed in een op ontdekking gebaseerde aanpak.

Reflectief leren

Competentiegericht leren vereist, naast een focus op de sleutelcompetenties, ook een nadruk op de leerprocessen als zodanig. Door te reflecteren op de behoeften, motivatie, strategieën, vooruitgang, resultaten enz. van een lerende worden leercompetenties/strategieën ontwikkeld die als meta-competenties kunnen worden beschouwd. De competentie die hier wordt bedoeld, wordt gewoonlijk aangeduid als het proces van "leren leren".

Persoonlijk leren

In de competentiegerichte theorieën wordt leren opgevat als een proces van het construeren van je eigen persoonlijke kennis en competenties. Informatie, kennis, strategieën, worden pas betekenisvol voor een lerende als ze een integraal onderdeel worden van persoonlijke kennis en competenties.  In het onderwijs impliceert dit dat lerenden zich moeten kunnen identificeren met de contexten, de personen, de situaties en de belangen die in de betrokken leerdomeinen zijn opgenomen.